Welke plichten en rechten heb je bij een fiscale controle?

Als belastingplichtige heb je rechten en plichten.

Zo ben je verplicht controleurs de toegang te geven tot je beroepslokalen en hun vragen te beantwoorden. Op hun vraag moeten documenten en bestanden voorgelegd worden die noodzakelijk zijn om de belastbare inkomsten te bepalen.

Je hebt ook het recht op eerbiediging van je privé- en gezinsleven en je woning. Controleurs hebben niet het recht om zich met dwang toegang te verstrekken tot afgesloten lokalen of kasten en kunnen niet eigenmachtig de inzage in documenten afdwingen als verzet wordt geboden. Werk je niet mee, dan kan de fiscus wel een boete geven of een dwangsom opleggen.

Controleurs stellen soms vanaf de openbare weg fiscaal relevante feiten vast. Zulke vaststellingen van buitenaf, ook al slaan ze op je woning, worden door de rechtspraak niet beschouwd als een schending van de privacy. Je schaduwen of je wagen volgen mag wel niet.  

De fiscus moet een bezoek ook niet aankondigen. Wel ben je verplicht toegang te verlenen aan een controleur die onverwacht voor de deur staat. Ben je er niet en laat een werknemer of familielid hem/haar binnen, dan is de controle niet onwettig. Bij weigering kan de fiscus een boete opleggen.

Voor de toegang tot privéruimtes heeft de controleur wel je toestemming nodig of een machtiging van de politierechter. Verleen je toegang tot de privéruimtes, dan geeft dat de controleur nog niet het recht om die ruimtes te gaan onderzoeken of te fotograferen.

Een Gentse rechter besliste in februari 2023 dat de controleurs niet kunnen eisen dat een integrale kopie wordt bezorgd van al je digitale data. Hij is verplicht om eerst privégegevens of vertrouwelijke gegevens van derden uit die data te filteren.